Ο προμαρξιστικός υλισμός, παρ' όλα τα θετικά του στοιχεία, έκανε παραχωρήσεις στον ιδεαλισμό, δεν επέκτεινε τον υλισμό του και στα κοινωνικά φαινόμενα, δεν έδωσε υλισ-
τική ερμηνεία της κοινωνικής ζωής και δράσης των ανθρώπων. Οι εκπρόσωποί του έμει-
ναν, στην ουσία, ιδεαλιστές στην κοινωνική τους φιλοσοφία. Οι προμαρξιστικές θεωρίες, κατά τον Λένιν, είχαν δύο κύριες ελλείψεις : "Πρώτο, στην καλύτερη περίπτωση, εξέταζαν μόνο τα ιδεολογικά κίνητρα της ιστορικής δράσης των ανθρώπων, χωρίς να ερευνούν από
τι προκαλούνται τα κίνητρα αυτά, χωρίς να πιάνουν την αντικειμενική νομοτέλεια στην ανάπτυξη του συστήματος των κοινωνικών σχέσεων, χωρίς να βλέπουν τις ρίζες αυτών
των σχέσεων στο βαθμό ανάπτυξης της υλικής παραγωγής. Δεύτερον, οι προηγούμενες θεωρίες δεν έπιαναν ίσα ίσα τη δράση των μαζών του πληθυσμού". Κατά τον Μαρξ χαρακτηριστικό για όλους τους προμαρξιστικούς υλιστές είναι αυτό που έλεγε για τον Φόυερμπαχ. "Στο βαθμό που ο Φόυερμπαχ είναι υλιστής δεν καταπιάνεται με την ιστορία και στο βαθμό που εξετάζει την ιστορία δεν είναι υλιστής. Σ' αυτόν υλισμός και ιστορία
είναι τελείως αποχωρισμένα".
Εάν αυτοί δεν μπόρεσαν να διεισδύσουν στην ουσία της ιστορικής πορείας και να ανακα-λύψουν τη νομοτελειακή αντικειμενική κίνηση, αυτό το έκανε ο Μαρξ. "Βαθαίνοντας και αναπτύσσοντας τον φιλοσοφικό υλισμό - έγραφε ο Λένιν - ο Μαρξ τον ολοκλήρωσε, επέκτεινε τη γνώση του για τη φύση στη γνώση της ανθρώπινης κοινωνίας". Μ' αυτή την επέκταση και ολοκλήρωση του υλισμού γεννήθηκε η υλιστική αντίληψη της ιστορίας,
ο Ιστορικός Υλισμός."Ο ιστορικός υλισμός του Μαρξ - υπογράμμιζε ο Λένιν - στάθηκε
η πιο μεγάλη κατάκτηση της επιστημονικής σκέψης". Αυτό σημαίνει ότι στην κοινωνική φιλοσοφία ο μαρξισμός έφερε τη ριζικότερη στροφή, ανατροπή και την αποφασιστικότερη νίκη του υλισμού και της διαλεκτικής.
Η ουσία της υλιστικής αντίληψης της ιστορίας εκφράζεται περίτρανα από τις παρακάτω
δυο διατυπώσεις του Μαρξ. Πρώτη: "δεν είναι η συνείδηση των ανθρώπων που καθορίζει
το Είναι τους, μα αντίθετα, το κοινωνικό Είναι τους καθορίζει τη συνείδησή τους".
Δεύτερη: "οι άνθρωποι δημιουργούν την ίδια τους την ιστορία, τη δημιουργούν όμως όχι όπως τους αρέσει, όχι μέσα σε συνθήκες που οι ίδιοι διαλέγουν, μα μέσα σε συνθήκες που υπάρχουν άμεσα, που είναι δοσμένες και που κληροδοτήθηκαν από το παρελθόν.
Η παράδοση όλων των νεκρών γενεών βαραίνει σαν βραχνάς στο μυαλό των ζωντανών".
Η μαρξιστική φιλοσοφία - Διαλεκτικός και Ιστορικός Υλισμός - μελετάει τους
γενικούς αντικειμενικούς νόμους της κίνησης, αλλαγής, εξέλιξης και ανάπτυξης
της φύσης, της κοινωνίας, της γνώσης, είναι η συγκεφαλαίωση και το επιστέγα-
σμα της μακρόχρονης ανάπτυξης ολόκληρου του φιλοσοφικού στοχασμού της
ανθρωπότητας, το θεωρητικό θεμέλιο της πολιτικής οικονομίας και του επισ-
τημονικού σοσιαλισμού, είναι η κοσμοθεωρία της εργατικής τάξης και των
κομμουνιστικών κομμάτων όλου του κόσμου, ο αδιάλλακτος εχθρός κάθε εί-
δους ιδεαλισμού, κάθε μορφής της αστικής ιδεολογίας και πράξης.
*Απόσπασμα από άρθρο του Κώστα Κατσιαμάνη, το οποίο δημοσιεύθηκε στον Ριζοσπάστη, στις 3 Μάη 1998
τική ερμηνεία της κοινωνικής ζωής και δράσης των ανθρώπων. Οι εκπρόσωποί του έμει-
ναν, στην ουσία, ιδεαλιστές στην κοινωνική τους φιλοσοφία. Οι προμαρξιστικές θεωρίες, κατά τον Λένιν, είχαν δύο κύριες ελλείψεις : "Πρώτο, στην καλύτερη περίπτωση, εξέταζαν μόνο τα ιδεολογικά κίνητρα της ιστορικής δράσης των ανθρώπων, χωρίς να ερευνούν από
τι προκαλούνται τα κίνητρα αυτά, χωρίς να πιάνουν την αντικειμενική νομοτέλεια στην ανάπτυξη του συστήματος των κοινωνικών σχέσεων, χωρίς να βλέπουν τις ρίζες αυτών
των σχέσεων στο βαθμό ανάπτυξης της υλικής παραγωγής. Δεύτερον, οι προηγούμενες θεωρίες δεν έπιαναν ίσα ίσα τη δράση των μαζών του πληθυσμού". Κατά τον Μαρξ χαρακτηριστικό για όλους τους προμαρξιστικούς υλιστές είναι αυτό που έλεγε για τον Φόυερμπαχ. "Στο βαθμό που ο Φόυερμπαχ είναι υλιστής δεν καταπιάνεται με την ιστορία και στο βαθμό που εξετάζει την ιστορία δεν είναι υλιστής. Σ' αυτόν υλισμός και ιστορία
είναι τελείως αποχωρισμένα".
Εάν αυτοί δεν μπόρεσαν να διεισδύσουν στην ουσία της ιστορικής πορείας και να ανακα-λύψουν τη νομοτελειακή αντικειμενική κίνηση, αυτό το έκανε ο Μαρξ. "Βαθαίνοντας και αναπτύσσοντας τον φιλοσοφικό υλισμό - έγραφε ο Λένιν - ο Μαρξ τον ολοκλήρωσε, επέκτεινε τη γνώση του για τη φύση στη γνώση της ανθρώπινης κοινωνίας". Μ' αυτή την επέκταση και ολοκλήρωση του υλισμού γεννήθηκε η υλιστική αντίληψη της ιστορίας,
ο Ιστορικός Υλισμός."Ο ιστορικός υλισμός του Μαρξ - υπογράμμιζε ο Λένιν - στάθηκε
η πιο μεγάλη κατάκτηση της επιστημονικής σκέψης". Αυτό σημαίνει ότι στην κοινωνική φιλοσοφία ο μαρξισμός έφερε τη ριζικότερη στροφή, ανατροπή και την αποφασιστικότερη νίκη του υλισμού και της διαλεκτικής.
Η ουσία της υλιστικής αντίληψης της ιστορίας εκφράζεται περίτρανα από τις παρακάτω
δυο διατυπώσεις του Μαρξ. Πρώτη: "δεν είναι η συνείδηση των ανθρώπων που καθορίζει
το Είναι τους, μα αντίθετα, το κοινωνικό Είναι τους καθορίζει τη συνείδησή τους".
Δεύτερη: "οι άνθρωποι δημιουργούν την ίδια τους την ιστορία, τη δημιουργούν όμως όχι όπως τους αρέσει, όχι μέσα σε συνθήκες που οι ίδιοι διαλέγουν, μα μέσα σε συνθήκες που υπάρχουν άμεσα, που είναι δοσμένες και που κληροδοτήθηκαν από το παρελθόν.
Η παράδοση όλων των νεκρών γενεών βαραίνει σαν βραχνάς στο μυαλό των ζωντανών".
Η μαρξιστική φιλοσοφία - Διαλεκτικός και Ιστορικός Υλισμός - μελετάει τους
γενικούς αντικειμενικούς νόμους της κίνησης, αλλαγής, εξέλιξης και ανάπτυξης
της φύσης, της κοινωνίας, της γνώσης, είναι η συγκεφαλαίωση και το επιστέγα-
σμα της μακρόχρονης ανάπτυξης ολόκληρου του φιλοσοφικού στοχασμού της
ανθρωπότητας, το θεωρητικό θεμέλιο της πολιτικής οικονομίας και του επισ-
τημονικού σοσιαλισμού, είναι η κοσμοθεωρία της εργατικής τάξης και των
κομμουνιστικών κομμάτων όλου του κόσμου, ο αδιάλλακτος εχθρός κάθε εί-
δους ιδεαλισμού, κάθε μορφής της αστικής ιδεολογίας και πράξης.
*Απόσπασμα από άρθρο του Κώστα Κατσιαμάνη, το οποίο δημοσιεύθηκε στον Ριζοσπάστη, στις 3 Μάη 1998
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου